Մեր մասին
Ընդունարան եվ Ամբուլատորիա
Ախտորոշման ծառայություն
Լաբորատոր հետազոտություններ
Կլինիկա
Տեսասրահ
Հետադարձ կապ
Մեծ Բրիտանիայի Յորքի համալսարանի հետազոտողները պարզել են, թե ինչպես են ծխելու ժամանակ արտազատվող թունավոր նյութերը ԴՆԹ-ի վնասում առաջացնում։ European Urology պարբերականում հրապարակված հետազոտության արդյունքները կօգնեն գտնել միզապարկի քաղցկեղի պատճառը և այդ հիվանդության կապը ծխելու հետ։
Գիտնականների թիմը, Սայմոն Բեյքերի գլխավորությամբ, լաբորատորիայում միզապարկի հյուսվածք (նորմալ ուրոթելիալ բջիջներ) է աճեցրել և ենթարկել ծխախոտային ծխի մեջ մեծ քանակությամբ պարունակվող բենզպիրեն քաղցկեղածին նյութի ազդեցությանը։ Այնուհետև մասնագետները մանրազնին վերլուծել են բջիջների կոդը, որպեսզի գտնեն մուտացիոն սիգնատուրաները՝ կոնկրետ մուտագենի ազդեցությանն ի պատասխան ԴՆԹ-ում տեղի ունեցող փոփոխությունները։
«Մուտացիոն սիգնատուրաները կարող են օգտագործվել որպես հանցանքի վայրում թողած յուրօրինակ «մատնահետքեր», - ասում է Բեյքերը․ - Երբ քաղցկեղի ժամանակ մենք նայում ենք ԴՆԹ-ին, մենք տեսնում ենք հիվանդությանը հանգեցրած բոլոր վնասումների հետ կապ ունեցող հանցագործների հետքերը»։ ԴՆԹ-ներում նման հետքեր թողնում են ոչ միայն քիմիական նյութերը, այլև որոշ մանրէների և վիրուսների հակագեները, նուկլեաթթուների սպեցիֆիկ հաջորդականությունները և ճառագայթման որոշ տեսակները։
Համեմատելով փորձնական նմուշների վրա բենզպիրենի ազդեցության հետքերը միզապարկի քաղցկեղով հիվանդի հյուսվածքից վերցրած ԴՆԹ-ի հետ, գիտնականները որոշակի նմանություններ գտան։ Պարզվեց, որ ծխելը իսկապես առաջացնում է գենետիկ նյութի վնասում, սակայն ծխախոտային թունանյութի մուտացիոն սիգնատուրան պատասխանատու է հիվանդությանը հանգեցրած շատ փոքր թվով փոփոխությունների համար։
«Այսպիսով, չնայած նրան, որ ծխելը միզապարկի քաղցկեղի առաջացման ռիսկի առանցքային գործոն է, ծխի թունանյութերով ԴՆԹ-ի ուղիղ վնասումը հազիվ թե դրա հիմնական պատճառն է», - եզրակացրել է Սայմոն Բեյքերը։ Այդուամենայնիվ, չի կարելի բացառել, որ ծխախոտային ծխի մեջ պարունակվող նյութերը կարող են ազդել ԴՆԹ-ն վնասող այլ մոլեկուլների և դեպքերի վրա։
Այսօր գիտնականների հիմնական ուշադրությունը սևեռված է APOBEC ընտանիքի ֆերմենտների վրա։ Դրանք սպիտակուցներ են, որոնք, վիրուսները ոչնչացնելով, օրգանիզմի բնական հակավարակային պաշտպանության դեր են խաղում։ Նախորդ մի քանի հետազոտություններ ցույց են տվել, որ այդպիսի մոլեկուլները քաղցկեղի մի քանի տարբեր տեսակների դեպքում կարող են սխալմամբ թիրախավորել օրգանիզմի սեփական ԴՆԹ-ն։ Հետազոտողները փորձում են հասկանալ, թե ինչպես են APOBEC ֆերմենտները ակտիվանում միզապարկի բջիջներում և կարող է դա որևէ կերպ կապված լինել ծխելու հետ։
Սկզբնաղբյուր՝ medicalxpress.com
