Տարիքը
Շագանակագեղձի քաղցկեղի ռիսկը տարիքի հետ մեծանում է, զգալիորեն ավելանալով 55 տարեկանից հետո: Այդ տարիքին հասած բոլոր տղամարդիկ պետք է յուրաքանչյուր տարի դիմեն ուրոլոգի խորհրդատվության և արյան մեջ որոշեն PSA-ը (շագանակագեղձ սպեցիֆիկ հակածինը):
Ժառանգականությունը
Եթե մոտիկ հարազատների մոտ ախտորոշվել է շագանակագեղձի քաղցկեղ, ուռուցքի զարգացման հավանականությունը մեծանում է, և ավելին, հնարավոր է հիվանդանալ առավել երիտասարդ տարիքում՝ 40 տարեկանից հետո:
Սննդակարգը
Շագանակագեղձի քաղցկեղն առավել հաճախ զարգանում է այն տղամարդկանց մոտ, ովքեր հաճախ են մսային և ճարպոտ սնունդ ընդունում: Ճարպերը խթանում են տղամարդու սեռական հորմոնի՝ տեստոստերոնի առաջացումը, որն իր հերթին արագացնում է ուռուցքային բջիջների աճը: Բացի այդ, միսը և ճարպերը տապակելիս առաջանում են քաղցկեղածին նյութեր, որոնք կարող են նպաստել քաղցկեղային բջիջների առաջացմանը:
Վնասակար արտադրամասում աշխատանքը
Առաջին հերթին, կադմիումի հետ շփումը (եռակցման և տպագրական աշխատանքներ, ռետինի արտադրություն) գնահատվում է որպես շագանակագեղձի քաղցկեղի զարգացման հավանական ռիսկի գործոն:
Ավելորդ քաշ և քիչ շարժուն կենսակերպ
Եթե մարդը քիչ է շարժվում, փոքր կոնքում խանգարվում է արյունամատակարարումը: Որպես հետևանք, վատանում է կոնքի օրգանների հյուսվածքների թթվածնամատակարարումը, ինչը նույնպես կարող է նպաստել ուռուցքային բջիջների առաջացմանը: Ճարպակալումն ինքնին շագանակագեղձի քաղցկեղի առաջացման ռիսկի գործոն չէ, սակայն, որոշ տվյալներով, այն բերում է հիվանդության առավել ագրեսիվ ընթացքի և բարձրացնում է մահացությունը:
Արյան մեջ PSA որոշումը համարվում է ախտորոշման ամենամատչելի եղանակներից մեկը, որը հնարավորություն է տալիս շագանակագեղձի քաղցկեղը հայտնաբերել հիվանդության վաղ շրջաններում: 50 տարեկանն անց բոլոր տղամարդիկ, իսկ մոտիկ հարազատների մոտ շագանակագեղձի քաղցկեղի առկայության դեպքում՝ 40 տարեկանից հետո, պետք է յուրաքանչյուր տարի արյան մեջ որոշեն PSA-ը: Այս հետազոտությունն ունի նորմայի տարիքային սահմաններ, որն անհրաժեշտ է հաշվի առնել արդյունքները գնահատելիս: Դեռ վերջերս 4 նգ/մլ-ից ցածր ցուցանիշը համարվում էր նորմալ, այժմ բժիշկների մեծ մասը վերին սահմանը համարում է 3 նգ/մլ-ը, իսկ երիտասարդների մոտ (30-35 տարեկան) 2.5 նգ/մլ-ից բարձր ցուցանիշը կարող է պահանջել շագանակագեղձի լրացուցիչ հետազոտություն: