«Երազում եմ գա այն օրը, երբ յուրաքանչյուր կին, տանը նստած, կստանա ծրար, որում կներկայացվի կրծքագեղձի պարտադիր անվճար հետազոտման և կանխարգելման մասին իրազեկություն»
2015-ի սեպտեմբերի 4-ին Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի կողմից կազմակերպված Կծքագեղձի քաղցկեղին նվիրված միջազգային 2-րդ աշնանային սիմոզիումին մասնակցեցին կրծքագեղձի քաղցկեղից բուժված կանայք, ովքեր միավորվել են Եվրոպա Դոննա Հայաստան կազմակերպությունում: Նրանց թվում էր Սուսաննա Սերոբյանը ք. Երևանից: Հոգեբանական և ֆինանսական դժվարին փուլերից հետո նրան սպասվում էր բուժման արդյունավետ ելք: Ժամանակը ցույց տվեց, որ Սուսաննայի համար հիվանդությունը հաղթահարելի է: Ինչպես ինքն է նշում. «Հանուն ընտանիքիս իրավունք չունեմ խնդիրը չհաղթահարել և առաջ չգնալ»: Իսկ առաջ գնալու հետ կապված Սուսաննան դեռ շատ երազանքներ ու ցանկություններ ունի, որոնց մասն է կազմում կրծքագեղձի քաղցկեղը կանխարգելելու համար կանանց իրազեկվածության մակարդակի բարձրացումը, նման խնդիր ունեցող կանանց ինտեգրումը հասարակության մեջ, տարբեր սիմպոզիումների կազմակերպումը և բազմաթիվ այլ խնդիրների հաղթահարումը: Այդ առումով Սուսաննան արդեն իսկ որոշակի քայլեր է նախաձեռնել՝ մասնակցելով սիմպոզիումին:
Կրծքագեղձի քաղցկեղն անկոչ հյուրի պես ե՞րբ «այցելեց»:
-Խնդիրն ինձ անակնկալի բերեց պատահաբար, 2011 թ. դեկտեմբերի 15-ին, չնայած այն հանգամանքին, որ իմ առողջության նկատմամբ հետևողական եմ եղել ու պարբերաբար, տարին մեկ անգամ այցելել եմ բժշկի՝ կանխարգելիչ հետազոտության: Ես 43 տարեկան էի: Այնպես ստացվեց, որ վերջին երկու տարում չգնացի հետազոտության, և ժամանակային հենց այդ կտրվածքում հայտնվեց խնդիրը:
Այդ պահին ի՞նչ զգացիք…
-Վախ, հուզմունք, սարսափ…
Խնդիրը հաղթահարելու համար բուժման ի՞նչ ուղի անցաք:
- Անցել եմ բարդ ու ծանր ուղի: Բուժումս իրականացվել է ամենաժամանակակից մեթոդներով, որոնք անմատչելի են շատերիս համար: Ստիպված դիմել ենք մեր բարեկանմներին, ընկերներին, ովքեր հնարավորինս օգնել են գումարով, դեղերի ձեռքբերումով: Բուժվել եմ Հայաստանում, ցավոք, պետության կողմից օժանդակությունը մեծ չէր նման խնդիր ունեցողների համար: Տարել եմ վիրահատություն, անցել քիմիաթերապիա, ճառագայթային թերապիա:
Ինչպե՞ս եք Ձեզ զգում հիմա:
- Հիմա առողջ եմ: Ամուսնացած եմ, ունեմ եռյակ տղա, նրանք 11 տարեկան են, հանուն նրանց իրավունք չունեի չհաղթահարել… Ներկայում անհրաժեշտ է հետևողականորեն այցելել բժշկին:
Որպես խնդիրը հաղթահարած անձ, Ձեր խոսքն՝ ուղղված գեղեցիկ սեռին:
-Մեր կանանց խորհուրդ կտամ անպայման հետևեն իրենց առողջությանը և թույլ չտան, որ խնդիրը հասնի ծայրահեղ լուծման: Անգամ առողջ կանայք պետք է գոնե տարին մեկ անգամ այցելեն բժշկի, քանի որ ոչ-ոք ապահովագրված չէ խնդրից:
Կրծքագեղձի քաղցկեղը հաղթահարելուց հետո խնդրին առնչվող ի՞նչ բաց հարցեր եք տեսնում:
- Խնդիրների մեծ մասն առաջանում են անիրազեկվածությունից: Առհասարակ, կրծքագեղձի քաղցկեղի խնդիրը կարելի է բաժանել երեք փուլի: Առաջինը և ամենակարևոր փուլը կանխարգելումն է, որտեղ պետության դերը շատ կարևոր է: Երազում եմ գա այն օրը, երբ յուրաքանչյուր կին, տանը նստած, կստանա ծրար, որում կներկայացվի կրծքագեղձի պարտադիր անվճար հետազոտության և կանխարգելման մասին տեղեկություն: Մեր երկրի առողջապահական համակարգն առայժմ մասամբ է կարողանում աջակցել այս խնդրին: Ուստի մեր ջանքերն հարակվոր է ուղղել այս խնդրի մասին բարձրաձայնելուն: Քաղցկեղը մեր հասարակության սոցիալական խնդիրներից է: Երկրորդ կարևոր փուլը բուժվող հիվանդների իրազեկվածության խնդիրն է, որի պակասն առավել ապրումների տեղիք է տալիս: Նրանց անհրաժեշտ է ունենալ ուղեցույց: Երրորդ խնդիրը բուժված հիվանդների հասարակություն վերաինտեգրվելու խնդիրն է: Ազգային տեսակով պայմանավորված, շատերը թաքցնում են խնդիրը թե՛ հայտնաբերումից և թե՛ բուժումից հետո:
Այսպիսով, հասարակությունը չի տեղեկանում բուժման արդյունավետ ելքերի մասին, և շրջանառվում է միայն վատ ելքերին վերաբերող տեղեկատվություն: Այս բացը հնարավոր է ծածկել՝ կազմակերպելով ֆլեշմոբ, հեռուստատեսային հաղորդումներ, սոցիալական գովազդ և այլն: Շատ կարևոր է կազմակերպել սեմինարներ, որտեղ կհանդիպեն բժիշկ-հիվանդ-ապաքինված հիվանդ եռյակը:
Որպես կրծքագեղձի քաղցկեղը հաղթահարած կին ու ԵվրոպաԴոննա կազմեկերպության անդամ, իմ հետագա գործունեությունն ուզում եմ նվիրել կանանց իրազեկվածության մակարդակի բարձրացմանը: