Այս տարվա դեկտեմբերի 7-8-ը Երևանում անցկացվեց «Ցավի ակադեմիա» հերթական գիտաժողովը: Առաջին գիտաժողովը մեկնարկել է 2018 թվականի մայիսին: Ներկա գիտաժողովը թվով երկրորդն է, հաջորդն ակնկալվում է գալիք տարվա ապրիլին: Գիտաժողովի պարբերաբար անցկացումը նպատակ ունի գիտական միջոցառումների ծրագիր իրականացնել, որին մասնակցելու համար յուրաքանչյուր անգամ ընդգրկվում են տարբեր ոլորտների փորձագետներ արտերկրից և Հայաստանից, բժիշկներին ներկայացվում են ցավի ոլորտի վերջին նորություններին վերաբերող զեկույցներ:

Ծրագրի նպատակը բժիշկների մասնագիտական զարգացումն է, քանի որ ոչ բոլոր բժիշկները հնարավորություն ունեն արտերկրում անցնելու վերապատրաստումներ: Ծրագրի մեկնարկից պարզ դարձավ, որ այն բավականին մեծ պահանջարկ ունի, ինչի համար որոշվեց` որ շարունակական բնույթ կրի:

Գիտաժողովն այս անգամ նվիրված էր բժշկական հետևյալ ոլորտներին՝ ռևմատոլոգիա, նյարդաբանություն, ուռուցքաբանություն և ստոմատոլոգիա: Հայաստանից զեկույցներով հանդես եկան բ.գ.թ. Հրանտ Կարապետյանը, դոցենտ Մհեր Կոստանյանը, բ.գ.դ. պրոֆեսոր Հովհաննես Մանվելյանը, դոցենտ Արմինե Հարոյանը և այլոք, Արտերկրի հյուրերից էին Ջուստինո Վարրասսին՝ Պաոլո Պրոկաչիի անվան հիմնադրամի նախագահ, Ցավի համաշխարհային ինստիտուտի նորընտիր նախագահ Ագոստինո Վիրդիսը՝ ներքին հիվանդությունների գծով Ավագ պրոֆեսոր,Ֆրանկ էլսները՝ պրոֆեսոր, բժշկական գիտությունների դոկտոր:

Հրանտ Կարապետյան. Հակացավային և պալիատիվ օգնության ասոցիացիայի նախագահ, Վանատուն հիմնադրամի հիմնադիր տնօրեն, ԱՎԱ ՄԵԴ պալիատիվ օգնության ծառայության ղեկավար

−   Ի՞նչ է պալիատիվ՝ ամոքիչ բժշկությունը:

−   Ամոքիչ բժշկությունն անբուժելի հիվանդություններով տառապող հիվանդներին հնարավորին կյանքի բարձր որակ ապահովվելն է: Դա ցավազրկող, ախտանշային բուժումն է, հոգեսոցիալ օգնությունը հիվանդներին և հիվանդի հարազատներին: Գործառույթների մեջ չի մտնում հիվանդի կյանքը երկարացնելը:

−   Որտե՞ղ է կազմակերպվում պալիատիվ ծառայությունը՝ տնայի՞ն, թե՞ ստացիոնար պայմաններում:

−   Պալիատիվ օգնությունը ցուցաբերվում է և՛ տնային, և՛ հիվանդանոցային պայմաններում:

−   Ո՞ր հիվանդություններն են ներառված պալիատիվ օգնության ցանկում:

−   Պալիատիվ օգնության մեջ ներառված են բոլոր անբուժելի հիվանդությունները, որոնց ժամանակ ցավազրկումը և խնամքը կարևոր դեր ունեն: Այդ հիվանդությունների շարքում ուռուցքաբանությունը կազմում է ընդհանուր թվի 35-40 տոկոսը:

−   Հայաստանում ե՞րբ է ներդրվել այս ծառայությունը:

−   Այս ոլորտում սկսել ենք աշխատել 2000 թվականից, 2003 թվականին ստեղծվել է հակացավային և պալիատիվ օգնության ասոցիացիան և այսօր գործում է:

Ներկայում գործում է ԱՎԱ ՄԵԴ խնամքի և պալիատիվ օգնության կենտրոնը, որը միակն է Հայաստանում:Կենտրոնը լիցենզավորված է և նման գործունեությամբ զբաղվելու իրավունք ունի:

−   Ինչպիսի՞ն է ծառայության վերաբերյալ ժողովրդի տեղեկացվածությունը:

−   Օրեցօր տեղեկացվածությունն ավելանում է: 3 տարի է, ինչ գործում է ԱՎԱ ՄԵԴ-ը, գնալով դիմողների քանակը շատանում է: Սակայն, քանի որ ծառայությունը պետության կողմից չի հովանավորվում և չի գործում նաև պետպատվեր, բնականաբար, ժողովրդի մեծ մասն անկարող է օգտվել ծառայություններից:Յուրաքանչյուր դիմած 10 հիվանդից 1-2-ը հնարավորություն ունեն պառկել ստացիոնարում և ստանալ բարձրորակ բուժում:

−   Ի՞նչ է հոսպիսը:

−   Հոսպիսը պալիատիվ բժշկության մաս է կազմում: Հոսպիսում պառկում են այն հիվանդները, որոնց կանխատեսելի կյանքի տևողությունը 3 ամսից մինչև 3 շաբաթ է: Այստեղ պալիատիվ օգնություն են ստանում առավել ծանր հիվանդներըև կիրառվում է հիմնականում հակացավային թերապիան:

−   Ի՞նչ խնամք է իրականացվում:

−   Խնամքի մեջ մտնում է ամեն ինչ՝ բժշկական սպասարկում, լիարժեք խնամք:

−   Ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք գիտաժողովից:

−   Ունենք նոր ծրագիր, որը նախատեսվում է իրականացնել Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի հետ: Դա թույլ կտա Հայստանում 3-4 տարվա ըն

թացքում ստեղծել պալիատիվ օգնության ցանց և՛ Երևանում, և՛ մարզերում: Առանց ամբողջ հանրապետությունում գործող համապարփակ պալիատիվ ծառայության անհնար է ցավազրկմանը վերաբերող խնդիրները լուծել պատշաճ մակարդակով:
Տարիներ շարունակ փորձել ենք կառավարության հետ համագործակցել, սակայն ոչինչ չի ստացվել: Ներկայում երկրում փոփոխությունների հետ կապված, գուցե և այս ոլորտում էլ ինչ-որ բան փոխվի:

Մհեր Կոստանյան. Բ.գ.թ, դոցենտ, վիրաբույժ-ուռուցքաբան, Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի գիտական խորհրդի անդամ

−   Ի՞նչ դեր ունեն նման միջոցառումներն ուռուցքաբանական պրակտիկայում:

−   Ցավային համախտանիշը ամենահաճախակի հանդիպողներից է ուռուցքաբանության ոլորտում, որի դեմ իրականացվող պայքարն ունի առաջնահերթ նշանակություն հիվանդի կյանքի որակը, կենսառիթմը և առօրյա ակտիվությունը բարձրացնելու նպատակով:
Ցավի դեմ իրականացվող պայքարի և ցավի բուժման նման միջոցառման նպատակն է բարձրացնել բժիշկների մասնագիտական ունակությունները, հաղորդել նոր գիտելիքներ և հմտություններ, որոնք էապես կբարելավեն հիվանդների բուժման արդյունքները և բժշկական օգնության որակը: