«Ուռուցքային հիվանդ» հասկացությունը ներառում է ոչ միայն չարորակ նորագոյացություններով և նախաքաղցկեղային հիվանդություններով պացիենտներին, այլև չարորակ ուռուցքներից ապաքինվածներին, քանի որ այդպիսի պացիենտների մոտ առկա է հիվանդության կրկնության կամ  նոր գոյացության առաջացման վտանգ։ Այդ իսկ պատճառով շատ կարևոր է ուռուցքային հիվանդների հստակ հաշվառումը և դիսպանսերային հսկողությունը։

Դիսպանսերային շարունակական հսկողությունը (follow-up) բժշկական ծառայության տեսակ է, որը ներառում է կանոնավոր բուժզննումներ և տարբեր հետազոտություններ՝ պացիենտի վերականգնման գործընթացի մշտադիտարկման, ռեցիդիվի (հիվանդության հնարավոր կրկնության) հայտնաբերման, կողմնակի ազդեցությունների բացահայտման և դրանց բուժման նպատակով:

Ուռուցքային հիվանդների դիսպանսերիզացիան ներառում է հաշվառային փաստաթղթերի լրացում, բազմամասնագիտական թիմի կողմից բուժման ռազմավարության և մարտավարության ընտրություն, հսկողության ժամկետներ և կարգ, հիվանդի և նրա հարազատների հետ աշխատանաքի էթիկական ասպեկտներ։

Ըստ նոր կարգի՝ չարորակ նորագոյացություններով հիվանդները ցմահ գտնվում են դիսպանսերային հսկողության ներքո։ Առավել մեծ է դիսպանսերիզացիայի նշանակությունը արմատական բուժում ստացած պացիենտների համար։

Դիսպանսերային հսկողությունը ճիշտ կազմակերպելու համար քաղցկեղային հիվանդները բաժանվում են կլինիկական խմբերի՝

■ Iա— Չարորակ նորագոյացության կասկածով պացիենտներ;

■ Iբ–  Նախաքաղցկեղային հիվանդություններով պացիենտներ;

■ II — Չարորակ նորագոյացություններով հիվանդներ, որոնք պետք է ստանան հատուկ, այդ թվում՝ արմատական բուժում;

■ III — Չարորակ նորագոյացություններից բուժված անձինք;

■ IV — Հիվանդության բարձիթողի վիճակով պացիենտներ, որոնք պետք է ստանան պալիատիվ կամ սիմպտոմատիկ բուժում։

Ինչպե՞ս է իրականացվում հաշվառումը այդ կլինիկական խմբերի պացիենտների համար․

■ Iա խմբի պացիենտները չարորակ նորագոյացության ախտորաշման հաստատման դեպքում տեղափոխվում են II կամ IV խումբ։

■ Iբ խմբի պացիենտները հատուկ բուժման կարիք ունեն, ինչից հետո դիսպանսերային հահվառման են վերցվում։ 18-24 ամիսների ընթացքում լիակատար առողջացման և ռեցիդիվի բացակայության դեպքում այս խմբի պացիենտները հանվում են հաշվառումից։

■ II խմբի պացիենտները բուժումից հետո տեղափոխվում են III խումբ, իսկ մետաստազների հայտնաբերման դեպքում՝ IV խումբ։

III կլինիկական խմբի դիսպանսեր հսկողությունն ունի հետևյալ ասպեկտները․

■ Չարորակ ուռուցքների ռեցիդիվների և մետաստազների վաղ ախտորոշում;

■ Հակաքաղցկեղային արմատական բուժումից հետո առաջացող խանգարումների հայտնաբերում և շտկում;

■ Ընդհանուր վիճակը բարելավող բուժական միջոցառումների անցկացում;

■ Ուռուցքային հիվանդների աշխատունակության ժամանակավոր կամ մշտական կորստի փորձաքննություն, աշխատունակության վերականգնում;

■ Առաջնային-բազմակի չարորակ ուռուցքների ախտորոշում, քանի որ նոր գոյացության առաջացման ռիսկն այդպիսի հիվանդների մոտ զգալիորեն բարձր է, քան պոպուլյացիայում։

Դիսպանսեր հսկողության ներքո գտնվող պացիենտների հետազոտման հաճախականությունը կախված է բուժման ավարտից հետո անցած ժամանակից․

Արմատական բուժում ստացած պացիենտները պետք է հետազոտվեն․

■ Բուժումից հետո առաջին տարում՝ եռամսյակը մեկ;

■ Երկրորդ և երրորդ տարվա ընթացքում՝ կիսամյակը մեկ;

■ Հետագայում՝ առնվազն տարին մեկ անգամ։

Արմատական բուժումից հետո առաջին երեք տարում պացիենտներն առավել ուշադրության կարիք ունեն այն պատճառով, որ հենց այդ ժամկետում են առաջանում ռեցիդիվների և մետաստազների 70-75 տոկոսը։