Խալեր, բծեր, նևուսներ, սրանք բոլորը մաշկի բարորակ գոյացությունների անվանումն են, որոնք կարող են լինել բնածին կամ առաջանալ մարդու կյանքի ընթացքում: Խալերը կարող են տեղակայվել ամենուրեք, նույնիսկ լորձաթաղանթների վրա՝ ունենալով տարբեր ձև և գույն:  Խալերը ոչ մի կերպ չեն ազդում առողջության վրա և բուժում չեն պահանջում: Բացառություն կարող են կազմել շատ մեծ նևուսները, որոնք մարդուն որոշակի անհարմարություն են պատճառում կամ էսթետիկ տեսակետից տհաճ են են: Այս դեպքերում խորհուրդ է տրվում դրանք հեռացնել: Խալերի վտանգավորությունը կայանում է վերջիններիս չարորականացման հնարավորության մեջ: 

Ո՞ր խալերն են վտանգավոր

Ոչ բոլոր նևուսներն են հակված չարորականացման: Բժշկության մեջ խալերը դասակարգում են մելանոմավտանգավոր և մելանոմաանվտանգ: Առաջին խմբին դասվում են նևուսների հինգ տարատեսակ:

Շատ վտանգավոր է համարվում գիգանտ խալը, որը 50% դեպքերում վերածվում է չարորակ ուռուցքի:  Այն հսկայական բլրակապատ գոյացություն է, որը կարող է գրավել մարմնի զգալի մասը, օրինակ` մեջքը կամ կուրծքը:  Տեսքով այն հիշեցնում է մոխրագույն կամ շագանակագույն գորտնուկ: Գիգանտ խալն աճում է ամբողջ կյանքի ընթացքում:

Սահմանային խալը հավասարաչափ մուգ է կամ սև, հարթ և չոր մակերեսով, մինչև 1 սմ տրամագծով ոչ մեծ չափերի: Այն չի աճում և չի փոխում գույնը, նրա վրա չի ազդում արևի ճառագայթումը: Որպես կանոն, սահմանային նևուսը տեղակայվում է ներբանների, ափերի վրա, ինտիմ շրջանում, 10% դեպքերում վերածվում է չարորակ գոյացության: 

Երկնագույն նևուսը ոչ մեծ (սովորաբար 1 սմ) կարծր, կլոր խալ է՝ երկնագույն, մոխրագույն կամ կապտասևավուն, մաշկից բարձրացած և լավ ուրվագծված:  Տեղակայվում է գլխի և պարանոցի վրա, դաստակներին, ոտնաթաթերին, հետույքին:  Որպես կանոն, այս խալերը եզակի են, այսինքն, մարդու մոտ առկա են եզակի թվով: Չարորականացումը բավական հազվադեպ է տեղի ունենում:

Օտա նևուսը բավականին խոշոր, բնածին, կապտաշագանակագույն կամ կապտամոխրագույն բիծ է, որը տեղակայվում է դեմքի, ականջախեցու, բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի վրա՝ այտի շրջանում: Ունի անհարթ եզրեր և ներկված է անհամաչափ: Հաճախ բնածին է կամ առաջանում է առաջին քսան տարվա ընթացքում՝ հիմնականում մոնղոլոիդ ռասայի ներկայացուցիչների մոտ:  Հազվադեպ է վերածվում մելանոմայի: 

Դյուբրեի մելանոզը բաց շագանակագույնից մինչև սև, անկանոն ձևի, հստակ եզրագծված սահմաններով ոչ մեծ բիծ է: Բիծը ներկված է անհամաչափ և, երբեմն, հիշեցնում է շագանակագույն ֆոնին սև թանաքի հետք: Զարգանում է հիմնականում դեմքի վրա՝ հաճախ բաց մաշկով, արևային ճառագայթման ենթարկված, որպես կանոն, 50-55 տարեկանն անց կանանց մոտ: Աճում է դանդաղ, համարվում է նախաքաղցկեղային վիճակ և մելանոմայի վերածվում է, ըստ տարբեր տվյալների, 45-75% դեպքերում:

Ի՞նչն է նպաստում խալի վերածմանը` մելանոմայի

Խալերի չարորակացման ռիսկի գործոններն են.

ինտենսիվ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը, խալերի վնասումը, ժառանգական նախատրամադրվածությունը:

Ինչը՞ պետք է զգոնացնի

Ցավոք, քչերն են ուշադրություն դարձնում սեփական խալերին, և, արդյունքում, մարդը դիմում է բժշկի, երբ անվտանգ բիծը վերացվել է չարորակ ուռուցքի: Խալերի վերափոխման վտանգավոր ախտանիշները ժամանակին հայտնաբերելու համար անհրաժեշտ է դրանք կանոնավոր զննել:  Ահա այն նշանները, որոնք պետք է զգոնացնեն և ստիպեն դիմել բժշկի:

Գույնի փոփոխություն: Եթե խալը փոխել է գույնը կամ նրա վրա առաջացել են կետեր, այլ երանգի գծեր, դա կարող է վկայել խալի վերափոխման մասին: 

Եզրագծերի փոփոխություն: Բծի ոչ հստակ, սվաղված սահմանները վտանգավոր նշաններ են:

Անհամաչափություն: Սովորաբար նևուսները համաչափ են՝ բացառությամբ բնածին բծերի: Բծի անհամաչափ դառնալու փաստը պետք է զգոնացնի:

Խալերի մեծացում: Նորմայում խալը կարող է մեծանալ դեռահասի սեռական հասունացման շրջանում: Եթե մեծահասակի մոտ նևուսը հանկարծակի զգալիորեն մեծացել է չափերով, պետք է դիմել ուռուցքաբան-մաշկաբանի: 

Այլ ախտաբանական փոփոխություններ: Ցանկացած առաջացած փոփոխություն՝ կեղևի, ճաքերի, թեփոտման, քորի, ծակծկոցի, արյունահոսության, բծի շուրջը կարմիր շրջագծի առաջացում և այլն, առիթ են դիմելու մասնագետին: 

Հիշեք, որ սեփական ախտաբանությունն ինքնուրույն ախտորոշել հնարավոր չէ: Առավել ևս, չի կարելի զբաղվել ինքնաբուժությամբ, այն կարող է առողջությանը շատ մեծ վնաս հասցնել: Մասնագետն արագ, անցավ և բարձր ճշգրտությամբ կորոշի, թե ինչ բնույթ ունի գոյացությունը և բուժում կնշանակի: 

Անհրաժեշտության դեպքում, կասկածելի խալը հեռացվում է, և իրականացվում է հյուսվածաբանական քննություն՝ խալի բնույթը պարզելու համար: